Βασικές αρχές

Καριάτζουλες – Σχολείο του Δάσους

Οι έξι βασικές αρχές του Σχολείου του Δάσους όπως έχουν καθοριστεί από το Forest School Association της Μεγάλης Βρετανίας είναι οι εξής:

1. Το Σχολείο του Δάσους είναι μια μακροχρόνια διαδικασία συχνών και τακτικών συνεδριών σε ένα φυσικό περιβάλλον με δέντρα, και όχι μια εφάπαξ επίσκεψη. Ο σχεδιασμός, η προσαρμογή, η παρατήρηση και η ανασκόπηση είναι αναπόσπαστα στοιχεία της παιδαγωγικής του δάσους.

• Οι συνεδρίες στο Σχολείο του Δάσους πραγματοποιούνται τακτικά, τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα, με την ίδια ομάδα μαθητών, για εκτεταμένο χρονικό διάστημα και εάν είναι εφικτό, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

• Το πρόγραμμα στο Σχολείο του Δάσους έχει μια δομή η οποία βασίζεται στην παρατήρηση και τη συνεργασία μεταξύ παιδιών και παιδαγωγών. Αυτή η δομή θα πρέπει να δείχνει ξεκάθαρα την εξέλιξη της μάθησης.

• Οι αρχικές συνεδρίες οποιουδήποτε προγράμματος καθορίζουν τα όρια συμπεριφοράς και του φυσικού χώρου καθώς και τις αρχικές παρατηρήσεις πάνω στις οποίες θα βασιστεί η μελλοντική ανάπτυξη του προγράμματος.

2. Οι συνεδρίες του Σχολείου του Δάσους πραγματοποιούνται σε κάποιο δασικό ή υπαίθριο χώρο με δέντρα, έτσι ώστε να ενθαρρύνεται η ανάπτυξη θετικών σχέσεων μεταξύ των συμμετεχόντων και του φυσικού περιβάλλοντος.

• Αν και ένας δασικός χώρος είναι το ιδανικό περιβάλλον για το Σχολείο του Δάσους, πολλοί άλλοι υπαίθριοι χώροι, με λίγα μόνο δέντρα, μπορούν να υποστηρίξουν την σωστή εφαρμογή της παιδαγωγικής του δάσους.

• Το δάσος είναι ιδανικό γιατί μπορεί να προσαρμόζεται στις ανάγκες του προγράμματος και των συμμετεχόντων, παρέχοντάς τους το χώρο και το περιβάλλον για να εξερευνήσουν και να ανακαλύψουν.

• Το πρόγραμμα του Σχολείου του Δάσους παρακολουθεί συνεχώς το οικολογικό του αντίκτυπο και λειτουργεί με βάση ενός βιώσιμου σχεδίου διαχείρησης του χώρου.
• Το Σχολείο του Δάσους στοχεύει στην ανάπτυξη μιας σχέσης με τη φύση προκειμένου να αναπτύξει μακροπρόθεσμες, περιβαλλοντικά βιώσιμες νοοτροπίες και πρακτικές στους παιδαγωγούς, τα παιδιά και την ευρύτερη κοινωνία.

3. Το Σχολείο του Δάσους στοχεύει στην προώθηση της πολύπλευρης ανάπτυξης όλων των συμμετεχόντων προάγοντας την ανθεκτικότητα, την αυτοπεποίθηση,την ανεξαρτησία και την δημιουργικότητα.

• Όπου ενδείκνυται, ο παιδαγωγός του δάσους θα επιδιώξει να συνδέσει τις εμπειρίες του Σχολείου του Δάσους με αυτές του οικογενειακού, του κοινωνικού ή του σχολικού περιβάλλοντος

• Τα προγράμματα του Σχολείου του Δάσους στοχεύουν στην ανάπτυξη των φυσικών, κοινωνικών, γνωστικών, γλωσσικών, συναισθηματικών και πνευματικών πτυχών του κάθε παιδιού.

4. Το Σχολείο του Δάσους προσφέρει στα παιδιά ευκαιρίες να παίρνουν ρίσκα τα οποία φυσικά, δεν βάζουν σε κίνδυνο το περιβάλλον, τους εαυτούς τους ή τους φίλους τους.

• Οι ευκαιρίες για ανάληψη ρίσκων, έχουν σχεδιαστεί με σκοπό να αναπτύξουν τα έμφυτα κίνητρα των παιδιών, τη θετική τους συμπεριφορά και τα ενδιαφέροντά τους.

• Στο Σχολείο του Δάσους τα παιδιά χρησιμοποιούν εργαλεία και μαθαίνουν να ανάβουν φωτιά μόνο όταν οι παιδαγωγοί θεωρήσουν ότι τα παιδιά είναι έτοιμα να πραγματοποιήσουν αυτές τις δραστηριότητες. Πριν τη χρήση εργαλείων ή το άναμα φωτιάς, δίνονται στα παιδιά λεπτομερείς οδηγίες ασφαλείας και πραγματοποιείται μια διαδικασία εκτίμησης κινδύνου της εκάστοτε δραστηριότητας.

• Κάθε εμπειρία στο Σχολείο του Δάσους ακολουθείται απο μια διαδικασία εκτίμησης σχετικά με τα οφέλη της ανάληψης ρίσκων την οποία διαχειρίζεται από κοινού ο παιδαγωγός και το παιδί και είναι προσαρμοσμένη στο αναπτυξιακό στάδιο του κάθε παιδιού.

5. Οι συνεδρίες στο Σχολείο του Δάσους πρέπει να πραγματοποιούνται από εξειδικευμένους παιδαγωγούς οι οποίοι διατηρούν τον επαγγελματισμό τους και βελτιώνουν συνεχώς τις παιδαγωγικές τους γνώσεις.

• Το Σχολείο του Δάσους διεξάγεται από εξειδικευμένους παιδαγωγούς του δάσους, οι οποίοι θα πρέπει να έχουν δίπλωμα επιπέδου 3 της παιδαγωγικής του δάσους (Forest School Leader Level 3).

• Σε κάθε συνεδρία θα πρέπει να υπάρχει υψηλή αναλογία ενηλίκων/παιδιών.

• Οι παιδαγωγοί του δάσους θα πρέπει να έχουν πιστοποιητικό πρώτων βοηθειών για παιδιά.

• Το Σχολείο του Δάσους είναι μια συνεχής διαδικασία μάθησης και για τους παιδαγωγούς του καθώς κάθε συνεδρία διεξάγεται κάτω από διαφορετικές συνθήκες, είτε λόγω καιρού είτε λόγω των αλληλεπιδράσεων της εκάστοτε ομάδας.
• Σε κάθε Σχολείο του Δάσους θα πρέπει να υπάρχει ένα ενχειρίδιο το οποίο περιέχει όλες τις πολιτικές και τις διαδικασίες που απαιτούνται για τη σωστή και ασφαλή λειτουργία του και οι οποίες καθορίζουν τους ρόλους και τις ευθύνες του προσωπικού και των εθελοντών.

6. Το Σχολείο του Δάσους χρησιμοποιεί μια σειρά παιδοκεντρικών διαδικασιών έτσι ώστε να δημιουργήσει ένα περιβάλλον κατάλληλο για την ανάπτυξη και την γνώση των παιδιών.

• Το Σχολείο του Δάσους χρησιμοποιεί μια παιδαγωγική προσέγγιση που βασίζεται στα παιδιά και που ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα τους.

• Ο παιδαγωγός του δάσους διαμορφώνει την παιδαγωγική του προσέγγιση, την οποία προωθεί κατά τη διάρκεια των προγραμμάτων μέσω του προσεκτικού σχεδιασμού της κάθε συνεδρίας, των κατάλληλων διαλόγων και της δημιουργίας θετικών σχέσεων.

• Το παιχνίδι και η ελεύθερη επιλογή δραστηριοτήτων αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας μάθησης στο Σχολείο του Δάσους και το ελεύθερο παιχνίδι αναγνωρίζεται ως ζωτικής σημασίας για την πολύπλευρη μάθηση και ανάπτυξη των παιδιών.

• Το Σχολείο του Δάσους προσφέρει ερεθίσματα για όλες τις μαθησιακές προτιμήσεις και διαθέσεις.

• Η ανασκόπηση και η αξιολόγηση αποτελούν βασικά χαρακτηριστικά κάθε συνεδρίας για να εξασφαλιστεί ότι τα παιδιά και οι παιδαγωγοί μπορούν να αναλογιστούν τα επιτεύγματά τους, να αναπτύξουν συναισθηματική νοημοσύνη και να σχεδιάσουν τις επόμενες συνεδρίες.

• Η παρατήρηση του παιδαγωγού αποτελεί σημαντικό στοιχείο της παιδαγωγικής του δάσους. Η παρατήρηση των εμπειριών των παιδιών διευκολύνει την κατάλληλη μαθησιακή υποστήριξη και προσαρμόζει τις εμπειρίες αυτές στην ευρύτερη μάθηση και ανάπτυξη στο Σχολείο του Δάσους.